Προτάσεις για την Μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο – Οδηγός για Γονείς

Το κείμενο  επιμελήθηκαν τα μέλη ΕΕΠ της ΕΔΥ του 5ου ΔΣ. κκ. Δεληγιάννη Βάγια (Κοινωνική Λειτουργός) και Τσουφλίδου Πόπη (Ψυχολόγος)

Αγαπητοί γονείς,

Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο αποτελεί ένα σημαντικό αναπτυξιακό ορόσημο για τα παιδιά. Δεν αφορά μόνο την αλλαγή κτιρίου ή δασκάλων, αλλά σηματοδοτεί την είσοδο σε μια νέα φάση ωρίμανσης — ακαδημαϊκής, κοινωνικής και συναισθηματικής.

Στο Γυμνάσιο, τα παιδιά μας:

• Έρχονται σε επαφή με περισσότερους καθηγητές και διαφορετικά μαθήματα.
• Αναλαμβάνουν αυξημένες ευθύνες για τη μελέτη και την οργάνωσή τους.
• Χτίζουν νέες φιλίες και δοκιμάζουν τα όριά τους στις κοινωνικές σχέσεις.
• Αναζητούν περισσότερη αυτονομία και προσωπική ταυτότητα.

Είναι απολύτως φυσιολογικό να νιώθουν άγχος, αβεβαιότητα ή και φόβο για αυτές τις αλλαγές.

Ο ρόλος των γονέων σε αυτή τη μετάβαση είναι κρίσιμος: με τη στάση, τις λέξεις και την υποστήριξή τους μπορούν να ενδυναμώσουν τα παιδιά, καλλιεργώντας θετικές προσδοκίες και ανθεκτικότητα.

 Τι Μπορούμε να Κάνουμε ως Γονείς

1. Δημιουργούμε χώρο για επικοινωνία

• Ρωτάμε τα παιδιά πώς νιώθουν για το Γυμνάσιο χωρίς πίεση.
• Δίνουμε σημασία στα συναισθήματά τους, χωρίς να υποτιμάμε ή να υπερμεγεθύνουμε τις ανησυχίες τους.
• Μενούμε διαθέσιμοι, ακόμα κι όταν δεν μιλούν άμεσα για το άγχος τους.

2. Ενισχύουμε την αυτονομία

• Σταδιακά αφήνουμε τα παιδιά να οργανώνουν το διάβασμά τους, να ετοιμάζουν την τσάντα τους, να διαχειρίζονται τις υποχρεώσεις τους.
• Ενισχύουμε την ανάληψη ευθύνης χωρίς υπερβολικό έλεγχο ή παρέμβαση.

3. Εξηγούμε τι να περιμένουν

• Μιλάμε για τις αλλαγές στο πρόγραμμα, τα πολλά μαθήματα, τους διαφορετικούς καθηγητές.
• Βοηθάμε να κατανοήσουν ότι το άγχος της αρχής είναι φυσιολογικό και σύντομα θα εξοικειωθούν.

4. Καλλιεργούμε θετική προσέγγιση

• Τονίζουμε τα θετικά: νέες ευκαιρίες για φιλίες, ενδιαφέροντα μαθήματα, δραστηριότητες.
• Ενθαρρύνουμε την περιέργεια και την ανοιχτότητα σε νέες εμπειρίες.

5. Υποστηρίζουμε χωρίς υπερπροστασία

• Επιτρέπουμε στα παιδιά να κάνουν μικρά λάθη και να μαθαίνουν από αυτά.
• Αποφεύγουμε να «λύνουμε» κάθε πρόβλημα αντί για αυτά, αλλά τα καθοδηγούμε στο να βρίσκουν λύσεις.

6. Διατηρούμε ρεαλιστικές προσδοκίες

• Δεν περιμένουμε άψογη προσαρμογή από την πρώτη στιγμή.
• Αναγνωρίζουμε ότι η μετάβαση είναι μια διαδικασία που μπορεί να πάρει χρόνο και δεν είναι ίδια για όλα τα παιδιά.

 Τι χρειάζονται τα παιδιά από εμάς αυτή την περίοδο:

• Σταθερότητα και συνέπεια: Σαφή όρια, αλλά και στήριξη.
• Αποδοχή: Να αισθάνονται ότι είναι αποδεκτά για ό,τι είναι, όχι μόνο για τις επιτυχίες τους.
• Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: Υπενθύμιση των δυνατοτήτων και των θετικών στοιχείων τους.
• Καθησυχασμό: Μηνύματα όπως “Θα τα καταφέρεις”, “Είμαστε εδώ για εσένα”, “Δεν χρειάζεται να είσαι τέλειος”.

Λίγες πρακτικές προτάσεις:

• Επισκεπτόμαστε μαζί με το παιδί μας το Γυμνάσιο πριν ξεκινήσει η χρονιά.
• Συζητάμε πιθανές δυσκολίες (“Τι θα κάνω αν δεν ξέρω σε ποια αίθουσα πάω;”) και σκεφτείτε μαζί λύσεις.

Διατηρούμε μία ρουτίνα στο σπίτι που να στηρίζει την οργάνωση και τη σταθερότητα (ώρες ύπνου, ώρες διαβάσματος κτλ.).

Ημερολόγιο Ενθάρρυνσης — 1η Εβδομάδα Γυμνασίου

Πώς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε:

• Να λέμε μία φράση κάθε πρωί ή κάθε βράδυ.
• Να γράφουμε μικρά σημειωματάκια και να τα αφήνουμε στο δωμάτιο ή στην τσάντα του.
• Να τις χρησιμοποιούμε ως αφορμή για μικρές συζητήσεις.

Τι κερδίζει το παιδί μέσα από τέτοιες στιγμές:

• Νιώθει ασφαλές και αποδεκτό.
• Εστιάζει στα θετικά γεγονότα της ημέρας.
• Μαθαίνει να βλέπει την εξέλιξή του με αγάπη και όχι με πίεση.

Ημέρα	Φράση Ενθάρρυνσης
Δευτέρα	«Είμαι τόσο περήφανος/η που ξεκινάς ένα νέο κεφάλαιο! Το σημαντικότερο είναι να είσαι ο εαυτός σου.»
Τρίτη	«Κάθε αρχή έχει τις δυσκολίες της — και κάθε δυσκολία σε κάνει πιο δυνατό/ή.»
Τετάρτη	«Μικρά βήματα κάθε μέρα σε οδηγούν σε μεγάλα κατορθώματα.»
Πέμπτη	«Είναι ΟΚ να μη γνωρίζεις τα πάντα από την αρχή. Το σημαντικό είναι να συνεχίζεις να προσπαθείς!»
Παρασκευή	«Σήμερα πάρε μια στιγμή να σκεφτείς όλα όσα πέτυχες μέσα στην εβδομάδα — αξίζεις συγχαρητήρια!»
Σάββατο	«Απόλαυσε την ξεκούρασή σου — την κέρδισες! Η ξεκούραση είναι μέρος της επιτυχίας.»
Κυριακή	«Κάθε νέα εβδομάδα είναι μια νέα ευκαιρία να ανακαλύψεις κάτι υπέροχο για εσένα και τον κόσμο γύρω σου.»

Μικρό μήνυμα προς όλους τους γονείς:

Η μετάβαση στο Γυμνάσιο είναι ένα ταξίδι που μπορεί να γίνει μια υπέροχη εμπειρία ωρίμανσης και ανάπτυξης, αν τα παιδιά νιώσουν ότι έχουν δίπλα τους ανθρώπους που τα στηρίζουν με σεβασμό, εμπιστοσύνη και αγάπη.

Μαζί μπορούμε να τους προσφέρουμε τα «φτερά» που χρειάζονται για να ανοίξουν τα δικά τους όνειρα.